Triệu Phong, Quảng Trị (26-6-20170) — Các đội rà phá Dự án RENEW – NPA ngày hôm nay vừa phá hủy an toàn một quả bom nặng 340 kg được tìm thấy ở ruộng lúa thôn Hà Tây, xã Triệu An, cách khoảng 1 km với Cảng Cửa Việt, trước đây từng là căn cứ hỗ trợ và hậu cần cho các đơn vị lính thủy đánh bộ Mỹ dọc theo khu vực phi quân sự cũ.
Nhiệm vụ xử lý bom được tiến hành sau khi Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh yêu cầu RENEW-NPA tiếp ứng một phát hiện bom do chính quyền xã Triệu An báo cáo ngày Chủ nhật.
Một nhóm người tìm kiếm phế liệu phát hiện ra quả bom nằm sâu dưới một ruộng lúa vừa được thu hoạch xong. Người dân địa phương nhìn thấy hoạt động này nhận ra nhóm người này đến từ vùng khác. Họ cảnh giác thông tin ngay cho thôn trưởng và ông này kịp thời đến hiện trường và ngăn không cho nhóm người này tiếp tục hành vi nguy hiểm, đồng thời báo cho UBND xã Triệu An về vụ việc này. Tối hôm đó, UBND xã Triệu An đã cử một nhóm dân quân canh gác quả bom trong lúc chờ đội RENEW-NPA đến.
Sáng thứ Hai, RENEW-NPA cử đội lưu động số 1 cùng với Cán bộ Kỹ thuật Quốc gia Bùi Trọng Hồng, nguyên trung tá quân đội NDVN đã nghỉ hưu, đến thôn Hà Tây để điều tra.
Quả bom được xác định thuộc loại M117, dài cỡ 2m, có đường kính 408mm, nặng hơn 340 kg, là bom rơi tự do, không có định hướng, từng được lực lượng quân sự Mỹ ném xuống đây trong thời gian chiến tranh. Có ít nhất 8 triệu tấn bom được quân đội Mỹ sử dụng tại Việt Nam, trong số đó Lầu Năm góc ước ính khoảng 10% không nổ như thiết kế.
Sau khi kiểm tra và đánh giá tình trạng bom, ông Hồng khẳng định hai ngòi nổ ở đầu và đuôi đã bị hư hỏng không có khả năng gây nguy hiểm nên chỉ đạo đội tiến hành di dời và vận chuyển quả bom về bãi nổ để phá hủy. Đội sử dụng ròng rọc ba chân để giảm bớt gánh nặng đưa quả bom lớn như thế lên xe tải của đội.
Sau khi xác định ngòi nổ quả bom đã bị hư hỏng, đội RENEW-NPA tiến hành vận chuyển quả bom từ ruộng lúa đến bãi nổ tập trung cách đó 5 km để phá hủy an toàn.
Cách đó 5 km tại bãi nổ tập trung của RENEW-NPA ở thôn Linh An, xã Triệu An, thành viên của hai đội khảo sát kỹ thuật số 16 và 17 và đội lưu động số 3 đang chuẩn bị hố nổ. Vào khoảng 9h30, quả bom được bốc xuống xe tại bãi nổ.
Với sự hướng dẫn của ông Hồng, các đội phối hợp cố định quả bom xuống hố nổ, sử dụng ròng rọc ba chân. Vào lúc 11:40 phút, quả bom được kích nổ thành công.
Đây là quả bom máy bay thứ ba được các đội RENEW-NPA phá hủy an toàn trong nửa đầu năm 2017. Hầu hết chúng được tìm thấy ở sâu trong lòng đất trong quá trình người người dân tìm kiếm phế liệu, một nguyên nhân chủ yếu gây ra hơn 1/3 tổng số tai nạn bom mìn tại Quảng Trị kể từ chiến tranh kết thúc.
Bộ Ngoại giao Mỹ là nhà tài trợ chính cho hoạt động khảo sát và rà phá bom mìn của RENEW-NPA.
