Ông Võ Thành Chung, 45 tuổi, dự định đổ bê tông móng nhà mới của mình ở thôn Cam Lộ, xã Thanh An, huyện Cam Lộ vào thứ Tư tuần trước. Tuy nhiên, sau khi một người thợ phát hiện một quả đạn thời chiến nằm dưới hố trụ móng, ông Chung ngay lập tức bảo nhóm thợ dừng làm việc và gọi điện khẩn cấp đến số đường dây nóng của Trung tâm Hành động Bom mìn Quảng Trị (QTMAC) yêu cầu hỗ trợ khẩn cấp.
Cán bộ điều phối QTMAC nhanh chóng chuyển thông tin giao nhiệm vụ cho đội trưởng đội hủy nổ bom mìn lưu động toàn nữ RENEW Trịnh Thị Hồng Thắm, người đã nói chuyện với anh Chung qua điện thoại di động và đảm bảo với ông ấy rằng đội của mình sẽ đến hiện trường và xử lý mối nguy hiểm.
Khi đến công trình xây dựng nhà ông Chung, đội phát hiện một quả đạn đã lộ ra một phần, nằm ở độ sâu nửa mét. Sau khi điều tra vật nổ, Đội trưởng Thắm kết luận đó là đạn pháo sáng 105mm không có ngòi nổ. Đội trưởng Thắm thông báo với anh Chung quả đạn an toàn để di chuyển, vì vậy đội sẽ di chuyển quả đạn và vận chuyển về bãi hủy nổ tập trung để xử lý.
Ông Chung nói ông rất ngạc nhiên và ấn tượng khi thấy một đội toàn nữ tiếp ứng cuộc gọi khẩn cấp của mình. Ông cảm ơn đội đã can thiệp kịp thời, điều đó cho phép ông hoàn thành kế hoạch đổ bê tông móng nhà mới của mình vào chiều ngày hôm đó mà không bị gián đoạn.
Kể từ tháng 12 năm 2021, với nguồn tài trợ của tổ chức Những người bạn của Dự án RENEW (Friends of Project RENEW), một tổ chức phi lợi nhuận có trụ sở tại Hoa Kỳ và các nhà tài trợ khác, Dự án RENEW đã có thể thành lập thêm đội hủy nổ bom mìn lưu động toàn phụ nữ này – đội đầu tiên tại Việt Nam – cho hoạt động khảo sát và rà phá. Trong số các nhà hảo tâm đóng góp là ông David Wells, cố vấn Lục quân Mỹ tại Bình Thuận 1969-70, là người ủng hộ đầu tiên của Quỹ Tưởng niệm Cựu chiến binh Việt Nam, tổ chức sau này đã giúp thành lập RENEW. Một người khác là Ray Wilkinson, phóng viên chiến trường Thủy quân lục chiến Mỹ tại Quảng Trị 1968, người quay trở lại dạy tiếng Anh tình nguyện cho học sinh cấp ba Đông Hà vào năm 2016. Trước khi bùng phát dịch Covid-19, Wilkinson dạy tiếng Anh cho nhân viên của RENEW.
Đội gồm có sáu thành viên nữ chịu trách nhiệm ứng phó các phát hiện bom mìn được gọi đến số điện thoại đường dây nóng. Ngoài ra, đội còn tiến hành hủy nổ các vật nổ do các đội khảo sát kỹ thuật của RENEW/NPA tìm thấy.
Cho đến nay, đội đã thực hiện 166 nhiệm vụ xử lý vật liệu nổ, phá hủy an toàn 753 vật nổ nguy hiểm các loại kể từ khi đội được triển khai trên hiện trường.
Đội trưởng Thắm quê ở Gio Linh. Cô gia nhập RENEW năm 2015. Tháng 12-2021, Thắm được bổ nhiệm làm đội trưởng đội hủy nổ bom mìn lưu động toàn nữ sau đã làm việc ở nhiều đội hiện trường khác nhau tại RENEW/NPA. Người mẹ 32 tuổi này có chứng chỉ Hủy nổ Bom mìn Cấp độ 2 (EOD Level 2) do Tổ chức Viện trợ Nhân dân Na Uy cấp.
“Khi còn nhỏ, tôi đã chứng kiến một người hàng xóm trong làng bị chết vì không may cuốc phải bom bi trong lúc chú ấy đang làm vườn,” Thắm nói. “Chú ấy để lại người vợ và hai con nhỏ. Những hình ảnh đó còn đọng mãi trong tâm trí tôi và thôi thúc tôi tham gia RENEW để góp một phần loại bỏ các mối đe dọa do vật liệu nổ gây ra cho người dân.”
Những người bạn của Dự án RENEW là một tổ chức hoàn toàn tình nguyện, hoạt động tích cực, hợp tác chặt chẽ với Dự án RENEW để thúc đẩy hoạt động của dự án ở Quảng Trị và các tỉnh khác ở Việt Nam, bao gồm vận động sự hỗ trợ và nâng cao nhận thức của cộng đồng về các mục tiêu và hoạt động của Dự án RENEW.
RENEW là chương trình hợp tác giữa chính quyền tỉnh Quảng Trị với các tổ chức phi chính phủ quốc tế thành lập năm 2001 nhằm “Phục hồi Môi trường và Khắc phục Hậu quả chiến tranh.” Là mô hình toàn diện duy nhất ở Việt Nam, RENEW tích hợp Giáo dục Nguy cơ, Hỗ trợ Nạn nhân, Khảo sát và rà phá thành một chương trình hành động điều phối.
