Thị trấn Hồ Xá, huyện Vĩnh Linh (17-06-2015)
Một hội thảo khởi động được tổ chức ngày hôm nay tại trụ sở UBND huyện Vĩnh Linh đánh dấu việc mở rộng hoạt động bom mìn nhân đạo của RENEW và đối tác Quỹ Viện trợ Nhân dân Na Uy (NPA) ra địa bàn huyện. Mục tiêu của dự án làm cho huyện Vĩnh Linh an toàn khỏi bom bi và các vật liệu chưa nổ còn sót lại từ cuộc chiến đã kết thúc cách đây 40 năm.
Quản lý Hoạt động Dự án RENEW Nguyễn Thị Linh trình bày phương pháp hoạt động sẽ được thực hiện ở Vĩnh Linh.
Hội thảo có sự tham gia của 70 đại biểu đại diện Sở Ngoại vụ – cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo Dự án RENEW, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, Trung tâm Điều phối Hậu quả chiến tranh tỉnh, đại diện lãnh đạo UBND huyện và các phòng, ban liên quan gồm VP.UBND huyện, Huyện Đoàn, Ban CHQS huyện, Hội Nông dân, Hội phụ nữ, Trung tâm Y tế, Phòng Giáo dục, Phòng Lao động – TBXH, Hội Chữ thập đỏ, Hội Người tàn tật, phòng Tài nguyên-Môi trường, đại diện lãnh đạo UBND và cán bộ văn phòng 22 xã và thị trấn, lãnh đạo và cán bộ Dự án RENEW, đội trưởng các đội hoạt động trên địa bàn huyện. Bên cạnh đó, hội thảo còn có sự hiện diện của đại diện Quỹ Viện trợ Nhân dân Na Uy (NPA) – nhà tài trợ chính của Dự án RENEW, Cố vấn quốc tế Dự án RENEW và đại diện tổ chức MAG.
Nằm ở phía bắc của khu vực phi quân sự, huyện Vĩnh Linh là một trong những khu vực bị ném bom ác liệt nhất trong thời gian chiến tranh. Trong giai đoạn 1964-1973, theo số liệu của Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ, Không lực Hoa Kỳ triển khai 17,299 phi vụ ném bom phá, bom bi và bom cháy xuống địa bàn huyện Vĩnh Linh. Thống kê của Cơ sở Dữ liệu trực thuộc Trung tâm Điều phối Hậu quả chiến tranh tỉnh Quảng Trị cho thấy kể từ năm 1975 đến nay, trên địa bàn huyện Vĩnh Linh đã xảy ra 1029 vụ tai nạn bom mìn, làm chết 365 người và bị thương 692 người khác. Đáng chú ý trong năm 2014, huyện Vĩnh Linh ghi nhận 3 vụ tai nạn (một người chết, hai người bị thương) chủ yếu do người dân sử dụng thuốc nổ để đánh cá.
Các mẫu vật bom bi được trưng bày tại hội thảo. Thống kê cho thấy 50% tổng số tai nạn bom mìn ở tỉnh Quảng Trị từ năm 1975 đến nay có liên quan đến bom bi và đạn M79.
Được sự cho phép của UBND tỉnh trên cơ sở nhu cầu của địa phương, Dự án RENEW sẽ duy trì một đội rà rà phá bom mìn được đào tạo theo tiêu chuẩn quốc tế (IMAS) để xử lý an toàn bom mìn, vật nổ do người dân báo cáo thông qua đội khảo sát phi kỹ thuật và số điện thoại nóng của RENEW. Ngoài ra, bốn đội khảo sát kỹ thuật cũng sẽ được triển khai ở thực địa với mục đích xác định và lập bản đồ khu vực khẳng định ô nhiễm cần được rà phá. Thông tin khảo sát sẽ được RENEW báo cáo cho Cơ sở dữ liệu bom mìn cấp tỉnh, từ đó tổ chức MAG sẽ tiến hành rà phá các khu vực ô nhiễm đã được xác định.
Ông Resad Junuzagic, Giám đốc Quốc gia mới của NPA Việt Nam, bày tỏ ấn tượng về sự hỗ trợ mạnh mẽ của chính quyền tỉnh đối với việc mở rộng dự án ra Vĩnh Linh. “Chúng tôi đến đây với tư cách là bạn để giúp đỡ người dân Vĩnh Linh giải quyết hậu quả bom mìn.”
“Phương pháp hoạt động mà chúng tôi sẽ mở rộng ra huyện Vĩnh Linh là dựa trên việc thực hiện thành công của dự án ở ba huyện khác tại tỉnh Quảng Trị trong ba năm qua,” ông Jonathin Guthrie, nguyên Giám đốc Quốc gia NPA, người vừa mới đảm nhiệm chức vụ mới – Quản lý Dự án Phát triển Năng lực của NPA Việt Nam, nói. “Nếu không có sự tham gia của người dân địa phương, dự án sẽ không thành công. Vì thế chúng tôi dựa vào cộng đồng để cung cấp cho chúng tôi thông tin tốt nhất về bom mìn.”
