Gio Linh, Quảng Trị (23-7-2020) — Phản ứng nhanh của đội Hủy nổ Bom mìn lưu động (EOD) số 1 của Dự án RENEW/Tổ chức Viện trợ Nhân dân Na Uy/ (RENEW/NPA) ở Quảng Trị đã giúp ngăn ngừa một tai nạn thương tâm, tiềm tàng có thể xảy ra tại một khu dân cư ở huyện Gio Linh.
Hôm thứ Năm, đội EOD RENEW/NPA đã tiến hành di dời một quả đạn pháo hạng nặng ra khỏi một ngôi nhà ở thôn Trí Tiến, xã Gio Sơn. Sau khi vận chuyển quả đạn pháo về bãi nổ tập trung của dự án ở huyện Triệu Phong, đội tiến hành phá hủy quả đạn an toàn.
Ít ngày trước đây, ông Hoàng Thiện, 50 tuổi, một người dân thôn Trí Tiến, trong khi đang bồi đắp đất cho khu vườn của mình đã phát hiện quả đạn pháo hạm ở độ sâu 1,5 m. Ông đã liều lĩnh di chuyển quả pháo đến gần nhà hơn bất chấp mối nguy hiểm từ vật liệu nổ. Vị trí nơi ông để quả pháo chỉ cách sân nhà mình hơn 1 mét, nơi các các cháu bé thường xuyên chơi đùa.
May mắn thay, hôm thứ Tư hai nhân viên Khảo sát phi kỹ thuật RENEW/NPA có mặt trong khu vực này, làm việc để hỗ trợ Trung tâm Hành động Bom mìn Quảng Trị thiết lập ưu tiên các khu vực khẳng định nguy hiểm ở Gio Sơn cần được rà phá. Khi các nhân viên phỏng vấn gia đình và giải thích về sự nguy hiểm của vật liệu nổ cho họ, người cha của 5 đứa con chỉ nơi ông để quả đạn pháo và yêu cầu trợ giúp.
Cán bộ Hoạt động RENEW/NPA xác nhận đây là loại pháo hạm có đường kính 203mm, nặng 117kg. Quả đạn pháo chứa thuốc nổ hạng D (Explosive D) – loại thuốc nổ tiêu chuẩn của vũ khí hải quân dành cho mục đích xuyên thiết giáp. Nếu chẳng may phát nổ, mức độ tàn phá của quả đạn pháo này sẽ rất kinh khủng.
Sự việc này cho thấy còn có một số người dân vẫn chưa đủ thận trọng khi gặp phải vật liệu nổ còn sót sau chiến tranh. Cần tiếp tục triển khai chương trình giáo dục nguy cơ bom mìn để các gia đình hiểu biết về mối đe dọa của vật nổ và làm thế nào để bảo vệ bản thân mình và hàng xóm, và giúp xác định vị trí vật liệu nổ để được xử lý an toàn.
Trong gần 3 năm qua, kể từ 2018, nhờ vào nỗ lực chung trong việc khảo sát và rà phá bom mìn của của chính quyền và các tổ chức hành động bom mìn, Quảng Trị không có tai nạn bom mìn nào xảy ra – một kỷ lục kể từ khi chiến tranh kết thúc năm 1975. Mặc dù vậy, điều quan trọng là cộng đồng cần được nhắc nhở về hiểm họa tiềm tàng của vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh trong khi các hoạt động khảo sát và rà phá còn tiếp tục trong nhiều năm trong tương lai.
Chương trình Khảo sát và Rà phá của Dự án RENEW/Tổ chức Viện trợ Nhân dân Na Uy do Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ và Bộ Phát triển Vương quốc Anh tài trợ.
Dự án RENEW là chương trình hợp tác giữa chính quyền tỉnh Quảng Trị với các tổ chức phi chính phủ nước ngoài được thành lập năm 2001, có sứ mệnh phục hồi môi trường và khắc phục hậu quả chiến tranh.
Tổ chức Viện trợ Nhân dân Na Uy (NPA) hoạt động tại Việt Nam từ năm 2007 và phối hợp với chính quyền trung ương và cấp tỉnh thực hiện các dự án xây dựng năng lực, khảo sát và rà phá ở Hà Nội, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế và Quảng Bình.
